کشتی تنها رشته‌ی ورزشی است که مردم بدون توجه به قهرمانان آن و ستاره‌ی خاصی در تیم ملی توقع کسب مدال در بازی‌ها و مسابقه‌های مهم را دارند. این بدان خاطر است که پس از کسب نخستین مدال طلای المپیک ایران توسط کشتی آزاد، تاکنون تیم کشتی کشورمان بیش از نیمی از مدال‌های تاریخ ورزش ایران در بازی‌های المپیک را کسب کرده است.

کشتی از جمله رشته‌های ورزشی است که حتی تاریخ آن به بیش از میلاد مسیح و بازی‌های المپیک باستان بازمی‌گردد. حکاکی‌هایی از المپیک باستان نشان دهنده‌ی سرشاخ شدن دو مرد است که بنابر سنگ نوشته‌ها، رشته‌ی ورزشی پانکرایتوم که ترکیبی از مشت زنی و کشتی بوده‌اند از 1253 سال پیش از میلاد مسیح (3261 سال پیش) در بین انسان‌ها وجود داشته است. اما، رشته ورزشی کشتی به صورت نوین خود از ابتدای قرن نوزدهم رواج پیدا کرد و طی آن در سال 1905 بود که با حضور تعدادی از کشورهای اروپایی گرد هم جمع شده، ضمن این که هسته‌ی اولیه فدراسیون بین‌المللی کشتی را ایجاد کردند، زمینه‌های برگزاری مسابقه‌های قهرمانی جهان را تدارک دیدند.

در ایران هم بنابر اعلام وب سایت فدراسیون کشتی، حمید محمدپور که دارای تحصیلات عالی تربیت بدنی بود، در سال 1317 به تعلیم کشتی در ایران پرداخت. وی نخستین تشک کشتی را که از جنس اسفنج بود در دانشسرای تربیت بدنی واقع در دروازه دولت گستراند. این در حالی است که تا آن زمان محل اصلی کشتی علاقه‌مندان ایرانی در گود زورخانه‌ها بود. در ایران به صورت رسمی کشتی نوین در سال 1318 به صورت ملی برگزار شد.

با این تاریخچه هم اکنون رشته‌ی ورزشی کشتی ایران 60 سال است با حضور در بازی‌های المپیک پنج مدال طلا، یازده مدال نقره و سیزده مدال برنز در بخش آزاد کسب کرده است. اهمیت این تعداد مدال زمانی مشخص می‌شود که 10 مدال طلا، 16 مدال نقره و 20 مدال برنز نتیجه تلاش ورزشکاران ایران در طول 60 سال حضور در بازی‌های المپیک بوده است. عملکرد آزادکاران ایران در بازی‌های المپیک در ادامه خواهد آمد:

1948 لندن: کشتی هیچ مدالی نداشت

1952 هلسینکی: غلامرضا تختی و ناصر گیوه‌چی، نقره – عبدالله مجتبوی، جهانبخت توفیق و محمود ملاقاسمی، برنز

1956 ملبورن: غلامرضا تختی و امامعلی حبیبی، طلا – مهدی یعقوبی و محمدعلی خجسته‌پور، نقره

1960 رم: غلامرضا تختی، نقره – محمد ابراهیم سیف‌پور، برنز

1964 توکیو: محمدعلی صنعت‌کاران و اکبر حیدری، برنز

1968 مکزیکوسیتی: عبدالله موحد، طلا – شمس‌الدین سیدعباسی و ابوطالب طالبی، برنز

1972 مونیخ: ابراهیم جوادی،‌ برنز

1976 مونترال: منصور برزگر، نقره

1988 سئول: عسگری محمدیان، نقره

1992 بارسلون: عسگری محمدیان، نقره – رسول خادم و امیر رضا خادم، برنز

1996 آتلانتا: رسوم خادم، طلا – عباس جدیدی، نقره – امیررضا خادم، برنز

2000 سیدنی: علیرضا دبیر، طلا

2004 آتن: مسعود مصطفی جوکار و علیرضا رضایی، نقره – علیرضا حیدری، برنز

این در حالی است که تنها کشتی‌گیران کشورمان از بازی‌های 1948 لندن تاکنون در بازی‌های 1980 مسکو و 1984 لس‌آنجلس شرکت نکرده و در بازی‌های 1948 لندن هم هیچ مدالی کسب نکرد. در سایر دوره‌ها، کشتی آزاد سهم اساسی در مدال‌های ایران داشته است. به همین منظور و براساس تاریخچه‌ی زورخانه‌ای کشتی، این ورزش، ورزش نخست ایران محسوب می‌شود.

** سهمیه کامل کشتی آزاد ایران در هفت وزن

گرچه تیم ملی کشتی آزاد ایران در هر هفت وزن سهمیه حضور بازی‌های المپیک را کسب کرده است، اما کسب این سهمیه‌ها چیزی حدود هفت ماه به طول انجامید. نخستین سهمیه‌های تیم ایران در شهریور ماه سال پیش در جریان رقابت‌های جهانی باکو کسب شد. در آن دوره از رقابت‌ها که نفرات اول تا هشتم رقابت‌ها، جواز حضور در بازی‌های 2008 پکن را کسب می‌کردند، رضا یزدانی در وزن 84 کیلوگرم و سعید ابراهیمی در وزن 96 کیلوگرم به ترتیب مدال‌های برنز و نقره این دوره از رقابت‌ها را کسب کرده و از همان جا بلیت حضور در پکن را ok کردند.

پس از ‌آن تیم ایران تمرین‌های آماده‌سازی خود را ادامه داد تا دوباره شانس را در رقابت‌های راهیابی قاره‌ای امتحان کند. این بار در فروردین ماه سال جاری تیم ایران به کره جنوبی رفت. در این دوره از رقابت‌ها که به عنوان قهرمانی آسیا برگزار می‌شد، نفرات نخست هر وزن المپیکی می‌شدند. در این جا هم تنها فردین معصومی جواز حضور در بیست و نهمین دوره‌ی بازی‌های المپیک را کسب کرد.

بدین ترتیب بود که آخرین مرحله‌ی رقابت‌های گزینشی المپیک همه‌ی امید تیم کشتی آزاد ایران برای راهیابی در چهار وزن سبک به المپیک شد. در این رقابت‌ها که اردیبهشت ماه گذشته در مارتینی سوئیس انجام شد، دباغی در وزن 55 کیلوگرم و محمدی در وزن 60 کیلوگرم سوم شدند، تقوی در وزن 66 کیلوگرم اول شد و اصغر بذری در وزن 74 کیلوگرم در مکان دوم ایستاد.

در این دوره از رقابت‌ها در حالی که نفرات اول تا سوم به المپیک راه می‌یافتند، هر چهار کشتی‌گیر ایران جواز حضور در چهار وزن باقیمانده را کسب کردند. اما، نکته اینجاست که در کشتی سهمیه به اوزان تیم‌ها اعطا می‌شود، نه به افراد. بنابراین فدراسیون کشتی در همه‌ی اوزان به غیر از 74 کیلوگرم همان نفراتی را برگزید که سهمیه المپیک کسب کرده‌اند. اما در وزن 74 کلوگرم کادرفنی تیم ملی تشخیص دادند میثم مصطفی جوکار بهتر از بذری می‌تواند در المپیک کار کند. بدین ترتیب کارنامه‌ی تیم کشتی ایران برای المپیک بسته شد.

** سرشاخ شدن در تمرین المپیک

به هر حال تیم کشتی ایران حتی بدون ستاره هم تیم بزرگی است. براساس همین ویژگی همیشه اطرافش شلوغ و برقراری نظم در آن بسیار سخت است؛ اما، با این حال کشتی‌گیران با حضور در سالن تمرین‌های خود را زیرنظر محسن فرح‌وحشی آغاز می‌کنند؛ چند دور می‌دوند و سپس با جلوداری یکی از کشتی‌گیران نرمش‌ها را انجام می‌دهند. البته اگر با کمی دقت نگاه کنی صنعت کاران در گوشه‌ای از سالن به همراه معزی‌پور تمرین بچه‌ها را به دقت پیگیری می‌کند. اما، میان‌دار کسی نیست جز محسن فرح‌وشی. البته اسماعیل دنگسرکی هم کمک حال و دستیار مربی تیم هست.

کشتی‌گیران برای مرور فن باید همه عضلات و مفاصل خود را گرم کنند. بنابراین باید میدان‌دار نرمش‌های خوبی‌ را بدهد تا کشتی‌گیران برای سرشاخ شدن با یکدیگر آماده شوند.

پس از گرم شدن این بار نوبت به درآوردن تی‌شرت‌ها و پوشیدن دوبنده‌های قرمز و آبی می‌شود. کشتی‌گیران المپیکی بر روی تشک‌های پنج‌گانه "خانه کشتی" با حریفان تمرینی خود سرشاخ می‌شوند. مربیان هم که تقریبا سر هر مسابقه‌ی تمرینی حضور دارند، کرونومتر می‌زنند و مسایل فنی را گوشزد می‌کنند. این روال در چند تایم صورت می‌پذیرد، استراحت می‌کنند و دوباره کشتی می‌گیرند. شاید یک مرحله از تمرین‌های آزادکاران همین باشد و بس. اما نکته‌ی مهم فشاری است که تداوم تکرار تمرین‌ها بر ورزشکاران می‌آید. این موضوع یکایک کشتی‌گیران ما را برای رقابت‌هایی آماده می‌کند که مردم ایران توقع بسیار زیادی از کسب مدال در آن دارند؛ البته اگر در مدت باقیمانده حاشیه و مصدومیتی گریبان‌گیر آنها نشود.

** برنامه رقابت‌های کشتی‌گیران در پکن

عباس دباغی و مراد محمدی در اوزان 55 و 60 کیلوگرم نخستین کشتی‌گیران تیم آزاد ایران هستند که از روز 29 مردادماه، (روز یازدهم رقابت‌ها) از ساعت 9 و 30 دقیقه به مصاف حریفان خود می‌روند. در این اوزان پس از رقابت در بخش صبح، در صورت پیروزی نمایندگان ایران، مسابقه‌ها برای کسب مدال از ساعت 16 آغاز می‌شود.

مسابقه‌ی مهدی تقوی و میثم مصطفی‌جوکار هم در اوزان 66 و 74 کیلوگرم همچون روز پیش از این در 30 مرداد برگزار می‌شود.

آخرین روز رقابت‌های کشتی آزاد هم روز سیزدهم بازی‌های المپیک (31 مرداد) است که طی آن رضا یزدانی در وزن 84 کیلوگرم، سعید ابراهیمی در وزن 96 کیلوگرم و فردین معصومی در وزن 120 کیلوگرم به مصاف حریفان می‌روند.